سفر به غار کتله خور
غار کتله‌خور غاری است خشکی -آبی که در استان زنجان، شهرستان خدابنده و در ۸۰ کیلومتری جنوب قیدار و ۱۷۳ کیلومتری شمال همدان و ۴۱۰ کیلومتری تهران و ۵ کیلومتری شهر گرماب واقع است. در بعضی مناطق غربی ایران به کوه کم ارتفاع "کَتَله" می‌گویند و احتمالاً وجه تسمیه این غار نیز همین است که در یکی از این کوه‌ها قرار گرفته‌است و خورشید از پشت آن طلوع می‌کند و به جای کتله خورشید به آن کتله خور می‌گویند.
نخستین بار در بهار سال ۱۳۳۱ خورشیدی گروهی از سرشناس ترین کوهنوردان ایران از اعضای باشگاه "نیرو راستی" اقدام به کشف و بازدید غار کتله خور کردند. یکی از اعضای زنجانی گروه نامبرده به نام سید اسدالله جمالی اقدام به ثبت رسمی غار کرد. از آن پس غار کتله خور به عنوان پدیده شگرف طبیعی مورد توجه علاقه‌مندان غارنوردی قرار گرفته است.
ساختمان در زیر کوه کتله خور قرار گرفته و از پایین دست دهانه آن رود شور که از شعبات فرعی قزل‌اوزن است جاری است. غار در منطقه مستطیل شکلی به ابعاد ۲۰۰۰×۱۵۰۰۰ متر به‌وجود آمده‌است. در محل یادشده عملکرد هوازدگی مکانیکی و نیروهای درونی به کمک یکدیگر تعدادی ترک یا گسل متقاطع را در محدوده داخلی این فضا به وجود آورده و به دلیل فراهم شدن سایر شرایط، فرایند غارزایی شروع شده‌است. دهانه غار در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و اختلاف ارتفاع آن با ارتفاع چشمه‌ای که آبهای فرورو حاصل از ریزش جوی غار را خارج می‌کند و به رود شور می‌ریزد، ۵۰۰ متر است.
تابستان سال 92 بود که به قصد سفر به تبریز تصمیم گرفتم به جای مسیر همیشگی از مسیر دیگری بروم. به همین منظور و با توجه به شنیده هایم از وجود غاری در محدوده زنجان تصمیم گرفتم که این غار را نیز مورد بازدید قرار دهم.
این غار بسیار زیبا و شگرف رو حتما ببینید.
در ادامه تصاویری از مسیر خشک غار را قرار می دهم.رفت و برگشت این غار حدود 2 ساعت زمان لازم دارد.
چکیده‌سنگ ستونی از مواد معدنی است که از کف غار بالا آمده باشد. چکیده‌سنگ در زیر قندیلی به نام چکنده‌سنگ به‌وجود می‌آید. در مسیر سقوط از چکنده‌سنگ مقدار کمی از آب قطره دوباره بخار شده و در نتیجه بخشی از دی اکسید کربن آن آزاد می‌شود و قطره به محض رسیدن به کف غار جزء کوچکی از کربنات کلسیم خود را در محل برخورد با کف غار رسوب می‌دهد و تداوم این فرایند چکیده‌های را در کف غار به شکل‌های گوناگون در می‌آورد مانند ستون لوله‌های توخالی یا به شکل گل کلم، خوشه انگور یا گوش فیل و غیره. چکیده‌سنگ غول‌پیکری که در غار شاپور کازرون وجود داشته از آن مجسمه ۵۵ متری شاپور ساسانی را ساخته‌اند از چکیده‌سنگ‌های معروف است.
در زیر یک چکیده سنگ را می بینید که طی چند میلیون سال شکل گرفته است :
